Lambertus Ooms

Lambertus Franciscus Ooms
Persoonlijke informatie
Bijnaam	Bart
Geboortedatum	17-11-1892
Geboorteplaats	Tilburg
Overlijdensdatum	23-07-1974
Overlijdensplaats	Udenhout
Opleiding	Slagersopleiding in Krefeld (Duitsland)
Beroep	slager
Bedrijf	slagerij Ooms, Piusplein

Lambertus Ooms in witte slagerskiel in het Zwaanstraatje met zoon Kees op een fietsje en twee buurtkinderen (privécollectie Ooms).

De slagerij aan het Piusplein 74 tijdens de oorlogsjaren 1940-41. Van link naar rechts: Kees Ooms, Frans Ooms, Lies Ooms, Lambertus Ooms, huishoudster Pietje, en een ingekwartierde Duitser (privécollectie Ooms).

Lambertus (Bart) Franciscus Ooms (Tilburg 17 november 1892- Udenhout 23 juli 1974) was een telg uit de slagersfamilie Ooms. Hij runde de winkel aan het Piusplein vanaf omstreeks 1920 tot kort na de Tweede Wereldoorlog.

Biografie

Lambertus werd op 17 november 1892 in Tilburg geboren als de zoon van slager Alphonsus (Fons) Ooms (Tilburg 28 november 1856 – Amsterdam 22 juni 1922) en Antonia (Net) Maria Agatha Heerkens (Tilburg 4 februari 1863 – 29 september 1941). Op 8 augustus 1921 trouwde hij met zijn nicht Elisabeth (Lies) Maria Anna Heerkens (Tilburg 14 december 1895 – 1987). Het echtpaar kreeg drie kinderen: Antonia (Nettie) Maria Anna (1922-1940), Franciscus (Frans) Lambertus Alphonsus (1924), en Cornelis (Kees) Jacobus (1929).

Lambertus overleed op 23 juli 1974 in Tilburg. Hij werd 81 jaar oud.

Leertijd

Vader Fons had een slagerij aan het Piusplein. Als oudste zoon was Lambert, in zijn jeugd nog Bartje genoemd, voorbestemd voor het slagersvak. Na zijn diensttijd vertrok hij dan ook in 1912 naar het Duitse Krefeld om het vak te leren. Bij zijn Duitse leermeester kreeg Lambert onder andere het idee voor de aanschaf van een cutter, een hakmolen, om zo de productie van worsten te versnellen. In deze periode was slagerij Ooms namelijk een varkensslager en stond met name bekend om verse worst. Dit was een vooruitstrevende vernieuwing voor de Tilburgse slagerij.

Slagerij aan het Piusplein

Uiteindelijk nam Bart de ouderlijke zaak van zijn vader aan het Piusplein over, waarschijnlijk omstreeks 1921. Hierbij kreeg hij hulp van zijn broer Jo, die na een mislukte carrière als boer ook slager werd. De jongere broer vervulde meer de rol van medewerker, waar de oudste vooral initiatiefnemer was.

Tot 1924 werden bij de slagerij aan het Piusplein iedere dag varkens geslacht. De dieren kwamen meestal van boeren uit de Kempen en werden gestald in de varkensstal achter het huis. Dit dagelijkse slachten was noodzakelijk omdat de slagerij nog geen koeling had. Met de komst van het Gemeentelijk Slachthuis van Antonius van Geloven in 1924, werd het slachten op eigen terrein overbodig. De stal aan het Piusplein maakte plaats voor een nieuwe achterbouw die dankzij latere aanpassingen (onder andere een pekel- en koelcel) tot 1970 dienst deed. Daarnaast kreeg de slagerij in de late jaren twintig of vroege jaren dertig een grote koeling met ammoniak in een apart hok. In de winkel zelf werd een Kodowa ijskoeling geplaatst, waarvoor dagelijks ijs werd geleverd. In deze tijd bloeide de slagerij dankzij de résommé van worst, zult en ham. Daarnaast werd het eerste begin gemaakt met de verkoop van vleeswaren zoals leverworst, boterhamworst (destijds 6 cent per ons), preskop en bloedworst.

Door de crisis van de jaren dertig en de groeiende concurrentie liep de verkoop in die periode wat terug. Lambert had in die tijd vier knechten in dienst. Tijdens de oorlog nam de bedrijvigheid verder af. Met name toen in het najaar van 1940 de vleesdistributie werd ingevoerd. Deze duurde voort tot 1949.

Actieve middenstander

Lambert is zijn hele leven een actieve middenstander geweest en zat in vele slagerscommissies. Hij was onder andere voorzitter van de Tilburgse slagers, waar hij vooral van de kleinere slagers veel weerstand kreeg. Na de bevrijding werd hij secretaris van de Nederlandse Katholieke Slagersbond en plaatsvervangend lid hoofdbestuur Bedrijfschap. Daarnaast was hij via de middenstandsbond omstreeks 1930 oprichter van een onderlinge ziekenhuis- en een spiegelglasverzekering. Voor extra verdiensten richtte hij met enkele Brabantse collega’s een spekexport centrale op, waarmee hij spek exporteerde naar Duitsland. Dit duurde voort tot het einde van de jaren dertig van de vorige eeuw.

Nalatenschap

Na de Tweede Wereldoorlog volgden Franciscus (Frans) Ooms (1924), de zoon van Lambert, en Ad Ooms, zoon van Johannes, hun vaders op in een v.o.f. Waarschijnlijk in 1969 verhuisden de neven de slagerij van het Piusplein naar Juliana van Solbergstraat 27, naar een pand dat nog door Fons Ooms was gebouwd. Dit was een zeer moderne slagerij met worstenmakerij. Vanaf 1971 begon de zoon van Frans, Lambertus (Bart) Ooms (1954), met werkzaamheden in de familiezaak. Ten gevolge van onenigheid binnen de familie werd de v.o.f. in 1978 door derden overgenomen en staakte in de jaren daarna de slagersactiviteiten.

Het pand aan het Piusplein kreeg een andere bestemming. Op het adres vestigden zich onder andere het Italiaans restaurant Da Paolo en in 2022 wijnbar Vine. De gevelbelettering ‘Varkensslagerij A. Ooms’ herinnert echter tot op de dag van vandaag aan het rijke slagersverleden.

Bronnen en literatuur

• Genealogische database van Regionaal Archief Tilburg
• Privé aantekeningen van de familie Ooms