Kruideniers

Kruideniers

Interieur van kruidenier Van Abeelen (ca. 1950). Foto Schmidlin, collectie Regionaal Archief Tilburg.

De benaming ‘kruidenier’ lijkt erg oud, maar in het Tilburgse adresboek wordt die pas in 1919 gehanteerd. Voor die tijd heette zo’n detaillist ook in Tilburg een handelaar in ‘koloniale waren’. Dit gaf duidelijk aan wat er te krijgen was, zoals koffie, thee, specerijen, kruiden, rijst en cacao. Daarnaast had je handelaren in ‘comestibles’ (fijne eetwaren en delicatessen), en handelaren in ‘boter, kaas en vis’, de latere zuivelhandel. Ook waren er combinatiezaken, zoals de zuivelhandel met comestibles. In die categorie had de firma Menting een lange traditie. Deze werd al in 1900 vermeld in de Tuinstraat en bestond daar tot aan het einde van de jaren tachtig. De strikte scheiding tussen deze ‘handels’ bestond vaak nog lange tijd. In andere gevallen zagen kruideniers de mogelijkheid om alles in één zaak onder te brengen. Hier ligt de oorsprong van de buurtsupers, waarvan er ook in Tilburg veel bestonden. Gaandeweg ontstond het fenomeen winkelketen. Zo vermeldt het Tilburgse adresboek uit 1958 tien filialen van P. de Gruyter & Zoon en twaalf filialen van André van Hilst. Met de opkomst van de supermarkten verdwenen de meeste buurtwinkels uit het straatbeeld. Een van de laatsten, Priems in de Nieuwstraat (sinds 1933) en De Gouw, stopten in 2008. Het Tilburgse adresboek van 1934 vermeldde maar liefst 425 kruideniers, een aantal dat destijds en later door geen enkele andere detailhandel werd overtroffen.