Koestraat (Geertruidenberg)

Gelegen aan de zuidzijde van de oude stad. Oude straat van de Markt naar de Koepoort, aansluitend op de Steelhovensedijk(-weg). Ook geschreven als: die Coestraet, Coestraete, Coistraete, Koestraet en Koestrate.

Door deze straat en de voormalige stadspoort op het eind daarvan werd vee van de Markt buiten de stad gebracht. De tweede as van Geertruidenberg, lopend vanuit het zuidwesten naar het noordoosten tot aan de Markt, is de Coestrate (1321, de huidige Koestraat). De naam, die we in veel Hollandse steden tegenkomen, is een verwijzing naar de handel en het transport van dit vee. Voor Geertruidenberg kan de naam ook verband houden met het feit, dat er in de stad nogal wat koeien in de hofsteden en op de grote achtererven van de huizen werden gehouden. De Koestraat heeft vanaf het begin niet altijd dezelfde grootte gehad. De straat is naar het zuiden toe verlengd en verbreed. Bij uitbreiding moesten dan grote stukken nieuw stadsgebied ten oosten en westen van de straat toegankelijke worden gemaakt. Naar het westen werd daartoe het Gijsbrecht Venydaustraetkern (1409) aangelegd. In 1373 werd deze nog die nyewe straet genoemd. Overigens was in de 16e eeuw de naam niet aan iedereen meer bekend. Toen werd dit zijstraatje van de Koestraat zelf ook wel eens Koestraat genoemd. De straat is vernoemd naar Ghisebrecht Venedau, die we vermeld vinden als „knaap" toen hij mede zijn zegel hing aan een oorkonde omtrent het leenmanschap van Dongen. Hij heeft mogelijk zelf in de straat gewoond of er bezit gehad; een erf droeg er namelijk eveneens zijn naam. De Gijsbrecht Venyd ustraat gaf toegang tot het gebouwencomplex van het St. Catharinaklooster, enige huizen en percelen en geheel in het westen het Doelenterrein. De straat moet in de loop van de 17e eeuw uit het stratenplan zijn verdwenen. Op een betrouwbare plattegrond van 1598 komt ze nog voor, maar op de plattegrond van Tirion uit 1747 is ze reeds verdwenen. Daarnaast telde de Koestraat nog twee zijstraatjes: het (Thonis) Pijpersstraetken (1558, de huidige Leerthouwerstraat) en de Stoefstraet (v66r 1396, de huidige Doelestraat).