Katholieke signatuur
Katholieke signatuur
Met het begrip ‘katholieke signatuur’ verwijst Tilburg University naar de katholieke overtuiging waarop de activiteiten aan de instelling volgens de stichters moeten berusten.
Als doelstelling stond in de stichtingsakte van 1927: “aan studeerenden een grondige studievorming te geven volgens de geest der Roomsch Katholieke Kerk”. Van een algemeen gedeelde opvatting over de betekenis van deze tekst is nooit sprake geweest. De idee dat geloof en wetenschap inhoudelijk verweven zouden kunnen zijn, wordt in brede kring verworpen omdat wetenschapsbeoefening waardenvrij dient te zijn. Verdedigbaar werd de opvatting gevonden dat wetenschappelijke uitkomsten te respecteren waren, maar benaderd konden worden met voor het katholieke geloof normerende standpunten.
Artikel 9 van de oorspronkelijke statuten legde de docenten de verplichting op “onderwijs te geven in de geest van de Roomsch Katholieke kerk”. Deze bepaling gaat uit van voldoende beschikbaarheid van docenten die hiertoe bereid waren. Dat uitgangspunt kwam in de loop der jaren steeds meer in de knel, vanwege de ontkerkelijking en vanwege het uitgangspunt dat de beste kandidaat werd benoemd. De bepaling in artikel 9 is dan ook ingetrokken. De katholieke signatuur kwam tot uiting in de naam van de instelling, de studentenparochie, de eucharistieviering bij de opening van het academisch jaar en het gebed bij begin en einde van academische plechtigheden, zoals promoties. In de loop van de tijd nam het aantal van dit soort uitingen onmiskenbaar af.
In de jaren zestig bleek het bestuur bereid afstand te doen van de bijzondere, katholieke signatuur om de komst van een medische faculteit* mogelijk te maken. In de gepolitiseerde jaren zeventig ontbrandde daarop een discussie over het al dan niet handhaven van de signatuur. Het resultaat ervan was het besluit in 1977 de signatuur te handhaven, maar als “open katholieke instelling in dialoog met andere levensvisies”. Aan deze notie is vervolgens onder meer in 1988 invulling gegeven met het Centrum voor Wetenschap en Levensbeschouwing, in 1992 met een Stiltecentrum in het Zwijsengebouw en van 2013 tot 2019 het Tilburg Cobbenhagen Center. De katholieke signatuur is ook nog te herkennen in het bestaan van specifieke opleidingen, de School of Catholic Theology en het bezit van kunstwerken die aan de katholieke herkomst refereren.