Kasteel Geertruidenberg
Kasteel 1323-1547
Wilhelminaplein
Patroon in de bestrating als locatieaanduiding van het kasteel
Willem van Duvenvoorde werd in 1323 schout van Geertruidenberg en kreeg van graaf Willem III van Holland de opdracht een kasteel te bouwen. Het kasteel verrees aan de zuidoostkant van de stad. Het was gemaakt van hout, baksteen en natuursteen en bestond uit een vierkant ommuurd terrein met daarop hoofdburcht, voorburcht en torens (in ieder geval twee). Archiefstukken maken melding van diverse vertrekken: trap van hardsteen naar de hoge zaal, oude zaal, kamers voor de Graaf van Holland in de voorburcht, kapel, portaal, keuken, brouwhuis, stal en gevangenis. Het complex werd omringd door een binnen- en een buitengracht. Op het tussenliggende land bevond zich een boomgaard.
Het kasteel vormde verschillende keren het decor voor strijdende partijen in de woelige periode van de Hoekse en Kabeljauwse twisten. De beheerders schreven dan ook regelmatig over noodzakelijke herstelwerkzaamheden. Omstreeks 1525 raakte het kasteel zo bouwvallig dat keizer Karel V ermee instemde om de stenen van het kasteel te gebruiken voor reparatie aan de stadsmuur en poorten, waardoor uiteindelijk in 1547 bovengronds niets meer restte van het eens zo imposante gebouw.
Tijdens archeologische onderzoeken in 1953, 2001-2002, 2004 en 2006 kwamen delen van het kasteel aan het licht. Met contrasterende klinkers zijn de contouren van de muren in de bestrating gemarkeerd.
Informatiebron
• Bas Zijlmans, “Het grafelijke kasteel van Geertruidenberg (1323-1547). Historisch en archeologisch onderzoek”, in Middeleeuwse kastelen in veelvoud: nieuwe studies over oud erfgoed, red. H.L. Janssen en W. Landewé (Wijk bij Duurstede, 2009) p. 61-99.