Jopie van Dongen

Joanna ‘Jopie’ Maria van Dongen (geb. Raamsdonk 2-7-1925, gest. Amersfoort 1-9-2015), actief in het verzet gedurende de Tweede Wereldoorlog. Dochter van Johannes Petrus Cornelis van Dongen (1894-1984) en Elisabeth Maria Greve (1900-1977). Op 27-12-1949 trouwt zij te Tilburg met Johannes Goes (1920-1990). Zij krijgt twee kinderen.

Achtergrond en jeugd

Op 2 juli 1925 wordt Joanna Maria van Dongen, roepnaam Jopie, geboren in Raamsdonk als oudste kind van Johannes Petrus Cornelis van Dongen en Elisabeth Maria Greve. Bij zijn huwelijk is Johannes van Dongen fouragehandelaar, zijn echtgenote onderwijzeres. In 1926 verhuist het gezin naar het nabijgelegen Geertruidenberg, waar in 1927 dochter Maria wordt geboren. Vervolgens verhuizen de Van Dongens naar Utrecht, waar dochter Frederika in 1929 wordt geboren. In 1931 wordt dochter Anna geboren in Deventer. In 1939 verhuist de familie Van Dongen naar de Spoorlaan 132 te Tilburg, recht tegenover het station. Ze wonen boven een machinehandel ’Van Berkel’s Patent. Johannes van Dongen is daar verkoopleider.

In het verzet

Gedurende de oorlog worden er illegale bladen, zoals Vrij Nederland, je Maintiendrai en Trouw, afgeleverd bij de familie Van Dongen. Vermoedelijk leveren Ben van Huijgevoort en Ed ten Hengel deze bladen aan. Jopie, die ook als koerierster werkt, zorgt voor verdere distributie van de bladen. Van Dongen heeft ook contacten met Jan Knuvelder, penningmeester van de illegale organisatie LO/LKP, district II, Noord-Brabant Oost (waaronder Tilburg valt). Van Dongen krijgt ook opdracht om in andere districten te koerieren. Pikant is dat naast het gezin Van Dongen, op Spoorlaan 130, de Ortskommandantur van de Duitse Wehrmacht is gevestigd.

Na de Tweede Wereldoorlog

Na de oorlog sluit Van Dongen zich aan bij de GOIWN (Vereniging Gemeenschap Oud Illegale Werkers Nederland). Op 27 december 1949 trouwt zij te Tilburg met Johannes Goes. Het echtpaar Goes-Van Dongen verhuist vervolgens naar Leusden, vlak bij Amersfoort. In 1952 wordt een zoon geboren, in 1955 nog een dochter. Van Dongen overlijdt op 1 september 2015 te Amersfoort, negentig jaar oud.

Onderscheiding

Van Dongen ontvangt in de jaren tachtig het Verzetsherdenkingskruis.

Bronnen en literatuur

Regionaal Archief Tilburg

• Archief 565, Collectie documentatie Tilburg 1940-1945, invnrs. 100 en 108
• Archief 332, J. Knuvelder (LO/LKP Brabant-Oost II) te Tilburg, 1942-1945
• Archief 1182, Collectie adresboeken Tilburg 1865-1969. Adresboek 1943.
• Woningkaarten Tilburg 1920-1950. nr. 60/963, Spoorlaan 104 t/m 146

Niod

• Collectie 251a, Stichting Landelijke Organisatie Hulp aan onderduikers en landelijke knokploegen, invnr. 45, betreffende onder andere de plaatsen Eindhoven, Tilburg, de Kempen.

Hoeven, Liesbeth, Astrid de Beer, Haar verhaal. Het verzet van Tilburgse vrouwen in de Tweede Wereldoorlog (Tilburg 2019)