Ermes, Augustinus
| Gust Ermes | ||
| ||
| Volledige namen | Augustinus | |
| Geboortedatum | 09-06-1921 | |
| Geboorteplaats | Hulten | |
| Adres | Alphenseweg 1 | |
| Woonplaats | Gilze | |
| Burgerlijke staat | ongehuwd | |
| Beroep | houtbewerker | |
| Overlijdensdatum | 20-03-1945 | |
| Plaats van overlijden | Meppen-Versen (D) | |
| Bijzonderheden | omgekomen in concentratiekamp | |
Kun je het levensverhaal van dit oorlogsslachtoffer aanvullen? Of heb je een foto gevonden die we kunnen digitaliseren? Op de hoofdpagina van portaal Gilze en Rijen zie je hoe te reageren. Wij nemen graag contact met je op!
Ermes, Augustinus (geboren Hulten 09-06-1921 - gestorven Meppen-Versen (D) 20-03-1945), zoon van Jan Baptist Ermes (geboren Chaam 02-10-1876 - gestorven Breda 23-08-1960) en Cornelia van Loon (geboren Alphen ca 17-12-1888 - gestorven Tilburg 27-07-1972). Het gezin Ermes telde elf kinderen.
Inhoud
Achtergrond
Gust Ermes is geboren op 09-06-1921 in Hulten. Hij was de zoon van Jan Baptist Ermes, landarbeider uit Chaam en van Cornelia van Loon, zonder beroep uit Alphen en Riel. Het gezin Ermes had elf kinderen. De familie Ermes vestigde zich in Hulten en vertrok in 1925 weer naar de gemeente Alphen en Riel. In 1936 keerde het gezin terug naar de gemeente Gilze en Rijen en vestigde zich in Gilze aan de Alphenseweg 1.
Gebeurtenis
Gust Ermes heeft tussen 30 augustus 1944 en 8 september 1944 gevangen gezeten in Kamp Amersfoort. Hij werd daar binnengebracht vanuit Kamp Vught. Als reden voor zijn arrestatie staat vermeld: 'Kontractbruch'. Al in het begin van de oorlog werden Nederlandse werklozen verplicht om in Duitsland te gaan werken. Naarmate de oorlog vorderde en er steeds meer Duitsers als soldaten dienst moesten doen, waren er meer buitenlandse krachten nodig om de Duitse (oorlogs-) industrie, landbouw en transport gaande te houden. Dit had in Nederland tot gevolg dat op 7 mei 1943 bekend werd gemaakt dat álle mannen van 18 tot 35 jaar verplicht waren om zich te melden bij het arbeidsbureau voor de 'Arbeitseinsatz'. Veel mannen die aan een oproep geen gevolg gaven, gingen in onderduik. Als je toch als dwangarbeider in Duitsland terecht kwam dan was je verplicht om een contract te tekenen voor een half jaar of een jaar. Je mocht dan wel een enkele keer met verlof naar huis. Velen keerden daarvan niet terug en doken alsnog onder. Dit werd gezien als contactbreuk. Op weigeraars en contractbrekers werd jacht gemaakt door razzia's. Werd je dan opgepakt, dan volgden er represailles. Omdat gesproken wordt van contractbreuk is het aannemelijk dat Gust als dwangarbeider in Duitsland heeft gewerkt. Onduidelijk is waar dat is geweest. Mogelijk is hij van verlof niet teruggekeerd en alsnog ondergedoken. Op 15 augustus 1944 werd hij samen met zijn vriend Joan Smeekens door de Duitsers opgepakt toen zij op weg waren naar Tilburg. Hij werd aanvankelijk nog in Zeeland tewerk gesteld, maar is daarna via Kamp Vught naar Kamp Amersfoort vervoerd. Vanuit Kamp Amersfoort is Gust naar het concentratiekamp Neuengamme bij Hamburg getransporteerd.
Kamp Vught
Voordat Gust Ermes in Kamp Amersfoort gevangen werd gezet heeft hij volgens zijn inschrijvingskaart in Kamp Vught gezeten. Mogelijk is dit voor heel korte tijd geweest en alleen op doorgang omdat zijn gegevens in de administratie van Kamp Vught niet terug te vinden zijn. Kamp Vught fungeerde tijdens de Tweede Wereldoorlog als doorvoerkamp voor 12.000 Joden en tevens als kamp waar politieke gevangenen, zwarthandelaren, zigeuners, verzetslieden, gijzelaars, homoseksuelen en Jehovah’s Getuigen werden vastgehouden. Het heeft ruim anderhalf jaar als concentratiekamp gefunctioneerd. Naast een politiek-militaire functie kreeg Kamp Vught, net als andere nazikampen, later in de oorlog ook een economische functie. Zo werden in een deel van het kamp vliegtuigen gesloopt en bevonden zich er enkele afdelingen van het bedrijf Philips. Gevangenen in Vught hielpen onder andere mee met het fabriceren van radio’s en knijpkatten.
Een oudere broer van Gust, Carolus (Karel) Ermes, geboren op 01-03-1916, van beroep automonteur, heeft ook in Kamp Vught gezeten. Karel werd op 21 april 1943 in Vught gevangen gezet en slaagde erin om twee keer uit het kamp te ontsnappen. Op 17 maart 1944 vluchtte hij voor de eerste keer. Hij werd vrij snel weer gepakt en keerde op 28 maart terug in het kamp. Hij kwam toen op een lijst van vluchtgevaarlijke gevangenen. Toch slaagde hij erin om op 16 mei 1944 opnieuw te ontsnappen. Een knappe prestatie. Niet lang na de bevrijding van het zuiden van Nederland trouwt Karel op 29 november 1944 met Johanna Kuijpers uit Hilvarenbeek. Karel Ermes is op 14 december 1995 in Tilburg overleden.
Kamp Amersfoort
Op 30 augustus 1944 werd Gust binnengebracht in Kamp Amersfoort, zijn kampnummer was 6419. Dit was in de Tweede Wereldoorlog een straf -en doorgangskamp in Leusden aan de zuidrand van Amersfoort. In dit langst operationele concentratiekamp van Nederland heerste een mensonterend regime van honger, mishandeling, dwangarbeid en executies, waardoor 652 mensen het leven lieten. Het merendeel van de gevangenen werd vanuit Kamp Amersfoort doorgestuurd naar andere kampen voor dwangarbeid, waarvan velen niet terugkeerden. In totaal hebben circa 47.000 mensen gevangen gezeten in Kamp Amersfoort. Gust Ermes werd op 8 september 1944 op transport gesteld naar Kamp Neuengamme. Daar kwam hij aan op 10 september en werd hij door de Duitsers tewerk gesteld.
Kamp Meppen-Versen
In november werd Gust naar het Kamp Meppen-Versen getransporteerd. Vanaf 1944 functioneerde dit als één van de ruim tachtig buitenkampen van Neuengamme. Meppen-Versen behoorde tot de vijftien Emslandlager en lag vlak bij de grens met Nederland, nabij het dorp Versen (ongeveer vijftien kilometer ten oosten van Emmen). De omstandigheden waren er slecht, het ontbrak aan de meest elementaire voorzieningen. Slechte voeding, slechte of geen huisvesting, zeer lange werkdagen, onvoldoende kleding, onvoldoende sanitaire voorzieningen en ’’die eeuwige regen’’ zorgde voor een erbarmelijke situatie. Men moest van zonsopgang tot zonsondergang werken. De gevangenen uit Neuengamme werden gedwongen om verdedigingswerken aan te leggen, die vanuit militair oogpunt bezien volkomen nutteloos waren. Van 16 november 1944 tot medio januari 1945 hebben de gevangenen geen droge draad aan hun lijf gehad. Dat heeft veel gevangenen het leven gekost. Ook door de willekeur en mishandeling door de bewakers, waren veel doden te betreuren. Gust is op 20 maart 1945 in Versen overleden, hij is dan 24 jaar oud. Hij is aanvankelijk begraven op de KZ begraafplaats in Versen en later herbegraven op het Nederlands Ereveld in Osnabruck, rij E, nr. 11.
Externe links
Bronnen
- Nationaal Archief (arbeidsinzet - 1940-1945)
- Arolsen Archives Documents
- Heemkring Molenheide (beeldarchief, bidprentjes)
- Wikipedia
- Historiek.net
- Regionaal Archief Tilburg en Stadsarchief Breda (bevolkingsregister)