Eduard Jan Dijksterhuis

Eduard Jan Dijksterhuis

Foto gemaakt ter gelegenheid van de overdracht van de Rijks Hoogere Burgerschool H.B.S. Willem II aan het Rijk op 20 april 1934. Staand (tweede van link) E.J. Dijksterhuis

Prof. dr. Eduard Jan Dijksterhuis (Tilburg 1892 - De Bilt 1965) studeerde aan de Rijks-HBS Koning Willem II, waar zijn vader dr. Berend Dijksterhuis directeur was, en vervolgens wiskunde te Groningen, waar hij in 1918 promoveerde op het proefschrift Bijdragen tot de kennis der meetkunde van het platte schroevenvlak. Hij was leraar wiskunde aan de meisjes-HBS te Groningen (1916-1918) en leraar wiskunde, natuurkunde en kosmografie aan de Rijks-HBS (1919-1953). Dijksterhuis werd de bekendste wetenschapshistoricus van Nederland, die door zijn vele publicaties de kloof tussen de literaire en de technisch-natuurwetenschappelijke cultuur wilde overbruggen. In 1950, kort nadat zijn belangrijkste boek De mechanisering van het wereldbeeld verscheen, werd hij lid van de Koninklijke Akademie van Wetenschappen Afdeling Letteren en in 1952 ontving hij voor zijn essays de P.C. Hooftprijs, de hoogste Nederlandse literaire onderscheiding. Andere belangrijke publicaties zijn Val en Worp: Een bijdrage tot de geschiedenis der mechanica van Aristoteles tot Newton (1924), De elementen van Euclides (1929-1930), Archimedes (1938), Vreemde woorden in de wiskunde (1939) en Simon Stevin (1943), dat postuum verscheen onder de titel Simon Stevin: Science in the Netherlands around 1600 (1970). Dijksterhuis was van 1934 tot 1960 redacteur-redactiesecretaris van De Gids. In 1953 werd hij buitengewoon hoogleraar in de geschiedenis van de wiskunde en de natuurwetenschappen te Utrecht en in 1955 te Leiden. Van 1920 tot 1953 woonde hij aan het Klompven te Oisterwijk en daarna in Bilthoven. Vanaf 1960 was Dijksterhuis gewoon hoogleraar te Utrecht. In 1990 werden onder redactie van prof. dr. K. van Berkel tien essays van Dijksterhuis gebundeld in Clio's stiefkind. Hierin werd ook een uitvoerige bibliografie van hem opgenomen.

De Stichting Academisch Erfgoed, waarin vrijwel alle Nederlandse universiteiten zijn vertegenwoordigd, organiseert jaarlijks de Dijksterhuislezing, genoemd naar deze van origine Tilburgse hoogleraar.