De post-Romeinse leegte

Het brute Romeinse geweld bij de verovering van Brabant en de plicht om eeuwenlangs de helft van de jongens af te staan voor het Romeinse leger zorgden uiteindelijk voor een nagenoeg uitgestorven Brabant, in de literatuur “de Post-Romeinse leegte” genoemd.

Het onderzoeksbureau BIAX Consult heeft in het Noord-Limburgse plaatsje Heijen een gedetailleerd pollenonderzoek kunnen doen en door middel daarvan kunnen vaststellen hoe in de loop van de tijd de benutting van de grond zich heeft ontwikkeld. In het afgebeelde diagram loopt de tijdsbalk van onder naar boven. Helemaal onderaan begint de tijd zo’n 4.500 jaar v.C. De kolom is over nagenoeg de hele breedte groen. Dat betekent dat het hier in de omgeving nagenoeg helemaal bos was. Alles, overal waar je kwam, alles was bebost. In de duizenden jaren erna leveren de bossen beetje bij beetje in, vooral ten gunste van open landschappen zoals heidevelden en moerassen, in het diagram aangegeven met de oranje kleur. Vanaf 2.000 v.C. wordt rechts een smalle gele lijn zichtbaar. Dat geeft aan hoeveel van de totale oppervlakte door mensen in cultuur is gebracht, als de mensen niet meer als nomaden rondtrekken maar boerderijen bouwen en op vaste plaatsen blijven wonen en akkers aanleggen. Het door mensen in cultuur gebrachte percentage van de grond blijft stabiel van rond 800 v.C. tot ongeveer 100 v.C. Vanaf 100 v.C. daalt het percentage in cultuur gebrachte grond weer tot het in de vierde eeuw n.C. nagenoeg nul lijkt te zijn. Er wonen in de vierde eeuw n.C. gewoon geen mensen meer, uitgemoord door of op de vlucht geslagen voor het brute geweld van de Romeinen, gesneuveld in het Romeinse leger of op zoek naar zuidelijker gelegen vruchtbaardere rijkere gebieden. En ook de bossen winnen weer terrein op de open vlakten, omdat er ook geen vee meer is om op die open vlakten te grazen. 93% van de totale oppervlakte was weer bo met wilde dieren als de beren en de wolven.