Brouwers' lakenfabrieken, J.
Is onderzocht door Brands, Joop ingevoerd door Wiki: Evers Zuidweg, Hennie
| J. Brouwers' Lakenfabrieken | ||
| ||
| Briefhoofd. Briefhoofd van J. Brouwers, fabriek van Wollen Manufacturen, Nieuwlandstraat (26-07-1921) | ||
| Type bedrijf | Wollenstoffenfabriek | |
| Vestigingsadres | Complex van de –Korte Schijfstraat-Nieuwlandstraat-Schoolstraat-Vincentiusstraat | |
| Datum oprichting | 03-03-1828 | |
| Datum opheffing | Medio 1960 | |
| Eigenaars / oprichters | Johannes Brouwers en Jan de Beer
Jan de Beer | |
| Opvolging | (in)directe familieleden | |
| Reikwijdte van het bedrijf | Nationaal en internationaal | |
Algemene omschrijving
Een indrukwekkend puur familiebedrijf met variabele huwelijksverbintenissen uit diverse belangrijke textielfamilies, zoals Swagemakers, van Spaendonck, de Rooy, van Dijk. Het wollenstoffenfabriek heeft vanaf de oprichting maart 1828 tot aan de ontbinding in februari 1960 zijn oorspronkelijke handelsnaam behouden(met wisselende rechtsvormen).
Tilburg staat bekend voor de zachtheid van het grondwater, zeer geschikt voor de textiel. Aanvankelijk produceert Brouwers lakens, flanels en baaien binnenland en voor de export. Later ging de onderneming over op uniformen voor het totale leger, kamgaren/strijkgarenstoffen voor designkleding en alle bewerkingen m.u.v. de ververij. Als klapstuk wordt de firma vereerd om draperieën van de Nederlandse Leeuw voor H.M. Koningin Wilhelmina te maken. Vanaf 1849 worden er stoommachines geïnstalleerd en heeft Brouwers in 1879 een eigen electriciteitscentrale. De hinderwetvergunningen laten een scala zien van het installeren van stoommachines, electramotoren, uitbreiding van een bestaand gebouw tot oprichting van andere wollenstoffenfabrieken. In 1867 werken er ca 253 mannen, 36 vrouwen en 47 kinderen In 1953 werken er ca 300 arbeiders, maar ze produceren 25x zoveel als in 1867. In 1928 is het eeuwfeest gevierd en in 1953 het 125-jarig bestaan met als apotheose in 1958 ontslagaanvraag voor 57 personen.
Specialisatie: -dames-en mantelstoffen/kinder-en mantelstoffen/japonstoffen/ herenstoffen/Drapé co Vicuna voor de gesstelijke/leverancier van stoffen voor spoor-rijks-en gemeente-instellingen/ Hofleverancier.
Wat gebeurt er tijdens WOII: in zijn algemeenheid werken er in de 33 wollenstoffenfabrieken ca 10.000 arbeiders, waarvan er op 1 juli 1940 2411 in de ww zitten. Vrije verkoop wordt aanbanden gelegd. Aantal fabrieken gaan over op rayonvezels en mengen deze slechtere vezels met het afvalwol van kunstwolfabrieken. Machines worden in beslag genomen en daardoor dwingen de Duitsers voor hen te werken. Veel machines worden ook verplaatst naar Duitsland.
Arbeidsomstandigheden: in zijn algemeenheid is er tot in de jaren 50 sprake van vuil, stoffig, enorme herrie, onbedekte machines, eten bij je getouw of je spinmachine , brandgevaar, lange uren, vermoeidheid, slecht voedsel, kleding en schoeisel. Met de arbeidswet van 1919 is in ieder geval de arbeidsuren aan banden gelegd. Bij A&N Mutsaerts komt er in 1964 een frisdrankautomaat in de hoek van de weverij, maar je “lunchtafel” blijft toch je getouw.
Andere sociaaleconomische omstandigheden: Brouwers heeft in 1929 de pensioenverplichtingen t.b.v.van haar arbeiders nagekomen. Het personeel bestaat uit vele generaties familie, evenals de directie; 25 jaar jubilea en langer is heel gewoon daar.
Op 2 juli 1923 was Cornelis van Berkel (tweede van rechts) maar liefst 60 jaar in dienst van Brouwers Lakenfabrieken. Ook de gebroeders Louis (tweede van links), Gerard (links) en Antoon (rechts) Jansen hadden een respectabel aantal dienstjaren, respectievelijk 59, 57 en 48 jaar. |
Brand |
Textielindustrie erg conjunctuurgevoelig: bij het 125-jarig bestaan in 1953 was de directie en personeel nog enthousiast en 5 jaar later komt de onderneming in moeilijkheden en moest in 1960 een fusie aangaan met Kerstens. In 1878 is 60% van de totale productie bestemd voor de export, in 1931 is de uitvoer geheel opgeheven door de hoge tolmuren en de devaluatie van de Engelse pond. 1936-1939 korte opleving wegens de legerorders en WOII is zeer desastreus geweest voor de Tilburgse textielindustrie. In de 60er jaren van de vorige eeuw ontwikkelt zich o.i.v. een nieuwe tijdgeest de designperiode of modebewustzijn. Naast de confectie- industrie/massaproductie(ook design gericht) ontwikkelt zich de maak- industrie/couturiers, beide goed voor de economie, maar betekent ook bestaansonzekerheid voor de textielfabrieken. Immers bij een misslag zit je met onverkoopbare stukken en financiële problemen. Tot de designperiode heeft de textielindustrie voor de economie geen echte vergezichten getoond. Mijn opa Jan Staps heeft in zijn hele leven(69j) maar een trouwpak en unne degelijke duffelse jas gekocht. Elke zondag na de mis kleedt hij zich om en schuift zijn gewone broek weer over zijn “lange baaijeronderbroek met straatje”. Ik heb zelf toen helaas ooms gekend, wiens jassen en broeken me nog heel goed passen en heb dus niks betekend voor de economie. Mijn breiende moeder is altijd op mijn netvlies blijven hangen, nog versterkt doordat de trui van oud breigaren, binnen twee weken tot aan je knieën hangt.
Gezinskaarten
- Brouwers, Johannes
- Beels, Willem Carel
- Brouwers, Johannes Franciscus Maria Cornelis Paulus Dominicus
- Brouwers, Martinus Cornelis
- Brouwers, Franciscus Maria Josephus Cornelis
- Brouwers, Jan Baptist
Opmerkingen
Bronnen
- Uitstreksel uit Econ. Archief van Ned. En Koloniën 06(1633) 06 T02-1
- 618 inventarisnrs 14 t/m 42 en 58
- B.H.I.C. Handelsregister, Kamer van Koophandel Tilburg e.a. Toegang 404a 1748 relevante jaarletters
- Uitstreksel Econ Archief
- 618-15
- 618-16
- 618-19
- OR 1922-278
- 618-24
- 564-81-doos 4
- 618-58
- "Texpress 23-08-1958"
- "Nieuwsblad van het Zuiden" 17-01-1953
- Regionaal Archief Tilburg Hinderwetvergunningen 1826-1875
- Regionaal Archief Tilburg Toegang 1083, Hinderwetvergunningen: 1875-1937
- Uit De Textielindustrie nr 6
- Catalogie Tentoonstelling Tilburg 1934
- Van Gorp en eigen ervaring
- d.d.31-12-1946 Bibl 13793