Bovenlichten Raamsdonksveer
Bovenlichten en opbergbak voor houten jaloezieën.
Grote Kerkstraat 74 Circa 1900
Bovenlicht met levensboom, een gietijzeren ornament in de vorm van een boom. Deze levensboom staat symbool voor vruchtbaarheid en voorspoed. In Raamsdonksveer zijn verspreid dergelijke levensbomen in bovenlichten te zien. Een bovenlicht is een raam boven een (voor)deur bedoeld om licht in de hal toe te laten. In de loop van de zeventiende eeuw vond er een verandering plaats in de indeling van de huizen. In plaats van kamers die in elkaar overliepen, begon men huizen te bouwen met een lange en smalle centrale hal die toegang gaf tot de verschillende kamers. De belangrijkste en mooiste vertrekken bevonden zich aan de voorkant van het huis, de functionele ruimten, zoals keuken, waren achterin gesitueerd. Om licht in de hal te krijgen, plaatste men een bovenlicht boven de voordeur. Deze bovenlichten werden vaak van versieringen voorzien. Veelal omdat men dit fraai vond, maar ook om inbraak te vermijden. Een versierd bovenlicht wordt snijraam genoemd.
Prins Bernhardstraat 9 Circa 1910
Versierde opbergbak voor houten jaloezieën. De oorspronkelijke jaloezieën zijn inmiddels vervangen, maar de opbergbakken zijn wel bewaard gebleven. Vanaf de negentiende eeuw kwamen deze oprolbare zonweringen in Nederland in de mode. In het buitenland werden ze al in de achttiende eeuw toegepast. Ze bestonden uit beweegbare houten latten, die in verschillende standen konden worden gezet, zoals de huidige jaloezieën binnenshuis.
Informatiebron:
• Dirk Snoodijk, red., Historische zonwering, brochure Cultuurhistorie 17, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (Amersfoort, 2010) p. 4.
Prins Bernhardstraat 11 Circa 1945
Bovenlicht met daarin verwerkt een lantaarn, die zowel binnen als buiten licht geeft. In de Tweede Wereldoorlog werd het pand in gebruik genomen als dokterspraktijk en ook daarna waren hier artsen gevestigd. Zodoende werd er ’s nachts aangebeld wanneer men hun hulp nodig had. Een dergelijke lantaarn was dan bijzonder functioneel. Op de deurpost bevindt zich nog steeds de aparte bel voor hulpvragen gedurende de nachtelijke uren: de nachtschel.