37 De Kuil
| De Kuil | ||
| ||
| Vroegste vermelding | 1454 | |
| Vroegst bekende eigenaar | Willem Wijtman Willem Grieten | |
Inhoud
Beschrijving van de hoeven
De Kuil, in tegenstelling tot wat het woord tegenwoordig betekent, is een hoger gelegen gebied dat naar het oosten toe langzaam afloopt. Langs de Kuil zijn dan ook enkele hele oude hoeven te vinden en er liggen grote akkers. Verderop naar het oosten zijn de landerijen voornamelijk beemden en weiland, zoals in het ontginningsblok van Diederik vanden Venne uit 1306. De boerderijen in de Kuil concentreren zich op het knooppunt van paden: De kuil en het Kuilpad. Daar zijn drie hoeven te identificeren.
De hoeve van Jan die Bont
Op de plattegrond Kuil 1
Een akte uit 1528 noemt Jan die Bont en zijn vrouw Katelijn als eigenaren van een hoeve inden cuijl die in 1528 eigendom is van Jan die Mulder en zijn vrouw Jenneke. In deze akte wordt een erfpacht afgelost, vandaar dat hij hier nog genoemd is. Peter Peter Vannis trouwt met Aleidis Jan de Bont en mogelijk komt daar zijn bezit in de Kuil vandaan. De kinderen van Peter Vannis delen de hoeve in vijf gelijke delen. Zijn zonen Cornelis, Peter en Jan verkopen in 1501 en 1503 hun eenvijfde deel in die hoeve aan Jan Jan de Molder, hun zwager. Uiteindelijk verkoopt Jacob Jan de Molder, getrouwd met Kathelijn Peter Vannis, in 1514 zijn eenvijfde deel van de hoeve aan zijn broer Jan. Jan Jan de Molder bezit nu de hele hoeve.
Na het overlijden van Jan Jan de Molder komt de hoeve in bezit van zijn vier kinderen. Zoon Jan verkoopt in 1556 zijn eenvierde deel aan zijn twee zwagers Jan Damen en Willem Gijb Zegers en zijn neef Jan Adriaan Hessels, zoon van Adriana Jan Jan de Molder
Hoeve Wouter Loer
Op de plattegrond Kuil 2
Wouter Wouter Loer belooft in 1495 zijn buurman een mud rogge, elk jaar te betalen als hij terugkomt van waarschijnlijk een bedevaart naar Rome. Wouter gaat die pacht betalen uit een huis en hof in den cuul met een oppervlak van een mudzaad, dat is circa 2 bunder. Deze hoeve ligt naast de kinderen van Peter Vannis en aan de andere kant een weg.
Bijna tien jaar later verklaart Marten, zoon van wijlen Daniel Piers, dat Wouter Wouter Loer hem heeft betaald voor een huis, schuur en andere timmeringen (gebouwen) met landerijen in den cuijl tussen twee gemeijn stege aldaer ter broeckwairt lopende. Een mooie situatieschets die nog steeds herkenbaar is: daar liggen nu in de punt Kuil 25A en 25B. Aangezien Wouter Loer ook de derde hoeve in de Kuil bezat gaat daar het verhaal over de beide hoeven verder.
Hoeve Daniel Daniel Piers
Op de plattegrond Kuil 3
Op 2 april 1454 verkoopt Willem de zoon van Wijtman Willem Grieten zijn hoeve in de Kuil aan Daniel Daniel Piers. De kern vormt het huis met de bijbehorende grond, die vier bunder groot is. Daarbij zijn in de koop nog diverse andere percelen begrepen, die daarna ook weer deels van de hand worden gedaan. Mogelijk dat een akte uit 1400 hier nog aan vooraf gaat. In die akte geeft Aert Herman Loyr eenzevende deel van een hoeve in erfpacht aan Wijtman zoon van wijlen Willem Grieten van Tilborch, vader van de hiervoor genoemde Willem.
Marten, de zoon van Daniel Daniel Piers, verkoopt in 1485 de hoeve na het overlijden van zijn vader aan Wouter Wouter Loers. Volgens de beschrijving van de buren lijkt het er opdat de hiervoor beschreven tweede hoeve in de Kuil hier al bijhoort: het zijn Peter Vannij en Aert van Eersel. Het oppervlak van deze hoeve is dan 2,5 mudzaad, dat is circa vijf à zes bunder.
Het is in 1520 als de kinderen van Nicolaas Gerard Elias de Meijer hun erfenis gaan verdelen. Hun moeder was Elisabeth, dochter van Wouter Wouter Loer. Nicolaas de Meijer was twee keer getrouwd en de kinderen uit zijn huwelijk met Elisabeth Loer krijgen de hoeve in de Kuil. In 1548 verdelen de twee schoonzonen van Nicolaas de Meijer de buit. Jan Jan van den Pasch krijgt de hoeve in de Kuil die dan 3,5 mudzaad oppervlakte bedraagt. Dat is dan de een mudzaad van de kleine hoeve van Wouter Loer en de 2,5 mudzaad van de grote hoeve van Wouter Loer in een. Jan Goijaert Willem Smolders krijgt een hoeve die in de Berkhoek te situeren is. (hoofdstuk 59)
In de 17de eeuw raken de hoeven wat meer versnipperd.
| 37 De Kuil | ||
 | ||
| Kuilpad 10 was evenals de naastgelegen hoeve Kuil 40 generaties lang in bezit van de familie Vermeer. |
Korte Dreef
Bij een van de kadasterinschrijvingen wordt de woning gelegen aan de Kuilpad omschreven als gelegen aan de Korte Dreef. Gezien vanaf de Slimstraat was de destijds eerste weg rechts de Kuilpad ofwel de Korte Dreef. En verderop lag de Lange Dreef, helemaal doorlopend tot aan de Schoorstraat
Huidige bewoning
Op het grondgebied van de oude hoeve vinden we de woningen Kuil 25, Kuil 27, Kuil 40 en Kuilpad 10.
Bronvermeldingen
Regionaal Archief Tilburg, Schepenbank en eninge van Oisterwijk, 1418-1811, inv.nr. 191 f. 14 (1485); inv.nr. 200 f. 4v (1495); inv.nr. 205 f. 37 (1501); inv.nr. 207 f. 37v (1503); inv.nr. 218 f. 19 (1514); inv.nr. 240 f. 59-59v (1520); inv.nr. 232 f. 36 (1528); inv.nr. 252 f. 11v-14v (1548); inv.nr 260 f. 38 (1556).
Stadsarchief 's-Hertogenbosch, Archief van de schepenbank van 's-Hertogenbosch, inv.nr. 1179 f. 33
(1388) en f. 207 (1391); inv.nr. 1182 f. 43v (1400); inv.nr. 1199 f. 158v-159 (1369); inv.nr. 1189 f.
418v.419 (1416); inv.nr. 1192 f. 495v-496 (1422); inv.nr. 1207 f. 84v (1437); inv.nr. 1224 f. 57v-58
(1454).
Toorians, L., (2007). De Kuil is geen kuil. De Kleine Meierij, 58(1), 7-9.
- Toelichting cijnsregister.