07 De hoeve van Cloet
| Hoeve van Cloet | ||
| ||
| Vroegste vermelding | 1340 | |
| Vroegst bekende eigenaar | Arnold Cloet | |
| Hoeve van Cloet | ||
| ||
| Groote Steeg |
Inhoud
Beschrijving van de hoeve
In het hertogelijk cijnsregister van 1340 betaalt Arnoldus Cloet een cijns van 18 oude schellingen. In het cijnsregister van 1380 betaalt Laurens Boijen deze cijns voor een hoeve die voorheen van Arnoldus Cloet was. Deze hoeve ligt aan de Houtsestraat, maar strekt zich zeer waarschijnlijk helemaal uit tot aan de Schoorstraat.
Over Arnold Cloet is verder niet zo veel te vinden. De enige mogelijk vermelding is de inschrijving van Arnold van den Cloet in 1374 als lid van de Illustere Lieve Vrouwe Broederschap in 's-Hertogenbosch. Maar daarvan is niet met zekerheid te zeggen dat beiden een en dezelfde persoon zijn. In 1348, 1354 en 1360 is Arnoud van den Kloot schepen in 's-Hertogenbosch.
Iemand die Laurens Boijen heet is schepen van 's-Hertogenbosch in 1372 en 1377. In 1393 komt de hoeve stukje bij beetje in bezit van Wouter Coptiten, getrouwd met Elisabeth Laurens Boijen. Hij krijgt zelf eenvierde deel van deze hoeve uit de erfenis van zijn schoonvader. Het overige drievierde deel neemt hij over van de kinderen van zijn zwager Jan van Gael. Het laatste deel verwerft hij op 23 november 1394 van zijn nicht Zoete Jan van Gael. In akten uit dezelfde jaren is sprake van een hoeve, die eerder van Godevaert van Campen was, en nu eveneens in bezit is gekomen van Wouter Coptiten. Het is niet duidelijk of dat dezelfde hoeve is of dat Wouter twee hoeven in bezit heeft. Uit de cijnsregisters blijkt dat laatste niet. De hoeve, die eerder van Van Campen was geweest, is hem voor de helft aangekomen van Beatrix, de weduwe van Nicolaes Moelner, en hun dochter Lya. Eenvierde deel komt van zijn vrouw Elisabeth Laurens Boijen na het overlijden van haar vader. Het laatste kwart komt in zijn handen als Laurens Boijen, zijn neef, zijn deel aan hem overdraagt op 22 maart 1395. Er is een Wouter Coptiten schepen van 's-Hertogenbosch in 1392 en 1403.
Het cijnsregister van de hertog uit 1448 laat zien dat Johannes Arnold van Bladel de cijns betaalt voor Zoete, weduwe van Arnold van Bladel, en de kinderen uit dat huwelijk. Deze Zoete is waarschijnlijk dezelfde als Zoete Jan van Gael die in 1394 haar deel in deze hoeve overdraagt aan haar zwager Wouter Coptiten. Deze hoeve blijft dan een lange tijd in bezit van de familie van Bladel. In 1425 is Arnoud van Bladel schepen in 's-Hertogenbosch.
In 1522 betaalt Gijsbert van Bladel, kleinzoon van de Jan uit 1448, de cijns van 18 oude schellingen. Later is het Johannes Matheus Berckers die de cijns overneemt, maar de hoeve gaat uiteindelijk over naar Arnold Jan van Broeckhoven. Zijn erfgenamen verdelen zijn uitgebreide bezit in 1559 onder elkaar. De hoeve, die Aert had gekocht van de erfgenamen van Gijsbert van Bladel, komt in handen van de Udenhouter Peter Adriaan de Lepper.
De bierbrouwerij van de burgemeester
De situatie aan het begin van de Loonse Molenstraat ter rechterzijde is een rustieke omgeving die nog de sfeer van eeuwen geleden uitademt.
De eerste boerderij rechts is van de familie Van Gorp. Het is een prachtige boerderij, waar bij het begin van het kadaster in 1832 de toenmalige burgemeester Willem Pijnenborg een brouwerij heeft. Willem Pijnenborg is gehuwd met Petronella Leijten. Hij is in 1810 lid van de eerste gemeenteraad. Op 9 januari 1812 wordt hij adjunct-maire en later adjunct-schout. Op 5 juni 1820 volgt zijn benoeming tot schout, een titel die in 1825 verandert in burgemeester. Hij blijft burgemeester tot 1832. En al die tijd oefent hij het beroep uit van bierbrouwer. Tot 1943 hing in de toren van de St.-Lambertuskerk een klokje met het opschrift “in honorem BMV donavit W.L. Pijneborg 1840”, door hem aan de kerk geschonken bij de nieuwbouw van 1841. In 1943 is deze klok samen met de twee andere kerkklokken door de bezetter uit de kerk gehaald en omgesmolten tot oorlogstuig.
Van Willem Pijnenborg gaat de boerderij over op Arnolda Pijnenborg, bierbrouwster te Dongen. Vervolgens op Frederik Albrecht Coenraadszoon Bolenius te Udenhout. Daarna komt de boerderij in handen van de familie Van Iersel, achtereenvolgens Hendrikus Cornelis van Iersel, Cornelis Antonie van Iersel, Cornelis van Iersel en Hendrikus Corneliszoon van Iersel. In 1981 komt door verkoop de boerderij in bezit van de familie Henricus (Harry) Johannes van Gorp en Petronella (Nelly) Gijsberdina Maria Huijben. Nu woont er hun zoon Jan met zijn gezin.
De Groote Steeg
Voorbij de boerderij loopt een pad dat helemaal doorloopt tot aan de Schoorstraat. Dat is de Groote Steeg, in 2017 een nog altijd goed fietsbare doorgaande verbinding tussen de Loonse Molenstraat en de Schoorstraat.
Aan de rechterkant van dit pad, dus achter de boerderij van Van Gorp, staat een boerderij die in 1832 bij de start van het kadaster eigendom is van Martien de Jong. Hoewel de achternamen wisselen, blijft de boerderij tot voor kort in de familie. De achtereenvolgende eigenaren zijn Martien de Jong, Gerardus de Jong, Hendrica van Iersel de weduwe van Petrus de Jong, Johanna Hamers de weduwe van Adriaan van Iersel met haar kinderen Gerardus, Maria en Wilhelmina van Iersel, en vervolgens Maria van Iersel de weduwe van Marinus van Lier, Jos van Lier en Mari van Lier. Daarna is de boerderij verkocht aan Petrus Adrianus en Jan Joseph Smarius en anno 2017 is de woning eigendom van Jan van Gorkum.
Links van het pad en haast tegen het pad aan stond vroeger nog een boerderij. In 1832 was de boerderij eigendom van Cornelis Aart Bergmans. In 1879 wordt de boerderij verkocht aan Wilhelmus Verhoeven. Dochter Maria huwt met Antonius Vermeer. Zo komt de boerderij in handen van de familie Vermeer. Harrie Vermeer boerde er van 1948 tot 1966. In 1966 verhuisde hij naar de Hoge Raam in Haaren.
Buurtschap ‘t Broek
Verderop aan het pad, richting Schoorstraat, ligt het kleine buurtschap 't Broek, bestaande uit vier woningen / boerderijen. Ook dit buurtschap ligt op de grond van de oorspronkelijke hoeve van Arnold Cloet, die immers helemaal doorliep tot aan de Schoorstraat.
Huidige bewoning
Op het grondgebied van de oude hoeve vinden we onder andere de woningen Loonse Molenstraat 1, Loonse Molenstraat 2, Schoorstraat 41, Schoorstraat 45, Schoorstraat 47, Schoorstraat 49.
Bronvermeldingen
Brabants Historisch informatie Centrum, Illustere Lieve Vrouwen Broederschap, invnr. 116 f. 59r
(1374).
Regionaal Archief Tilburg, Schepenbank en eninge van Oisterwijk, 1418-1811, inv.nr. 263 f.81-83
(1559).
Stadsarchief 's-Hertogenbosch, Archief van de schepenbank van 's-Hertogenbosch, inv.nr. 1179 f.552
(1393); 1179 f.562 (1393); 1180 f.230 (1394); 1180 f.415 (1395).
Bossche Encyclopedie, (z.j.). Schepenlijst. Geraadpleegd via http://www.bosscheencyclopedie.nl/bronnen/schepenen%20(1230-1629)/1230-1629.1.htm.
- Toelichting cijnsregister